Τι είναι η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα (AIT);

Η AIT είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του θυρεοειδούς αδένα, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου επιτίθεται λανθασμένα στον θυρεοειδή αδένα του.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει άλογα με τη μορφή της νόσου σε:

  • υπολειτουργία του θυρεοειδούς (πιο συχνά) – Υποθυρεοειδισμό,  ή
  • υπερλειτουργία του θυρεοειδούς – Υπερθυρεοειδισμό,

Συνήθως ανιχνεύονται στο αίμα ειδικά αυτοαντισώματα, όπως:

  • anti-TPO
  • anti-Tg
  • TSH-R αντισώματα

Ποια είδη αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας υπάρχουν;

Θυρεοειδίτιδα Hashimoto

  • Η πιο συχνή μορφή (90–95% των περιπτώσεων)
  • Μπορεί να εκδηλωθεί με ή χωρίς διόγκωση του θυρεοειδούς
  • Προκαλεί συνήθως υποθυρεοειδισμό
  • Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να ξεκινήσει με παροδικό υπερθυρεοειδισμό
  • Συχνά ανιχνεύονται: anti-TPO, anti-Tg

Νόσος Graves (ή Basedow)

  • Αφορά 5–10% των περιπτώσεων AIT
  • Προκαλεί υπερθυρεοειδισμό
  • Συχνά συνοδεύεται από οφθαλμοπάθεια (διογκωμένα, ερεθισμένα μάτια)
  • Εντοπίζονται TSH-R αντισώματα

Σιωπηλή (silent) θυρεοειδίτιδα

  • Σπάνια μορφή (κάτω από 5% των περιπτώσεων)
  • Συχνότερη μετά τον τοκετό
  • Ξεκινά με υπερθυρεοειδισμό, που ακολουθείται από παροδικό υποθυρεοειδισμό
  • Συχνά θετικά: anti-TPO

Θυρεοειδίτιδα Riedel

  • Εξαιρετικά σπάνια μορφή ινώδους θυρεοεοειδίτιδας συσχετιζόμενη με τη νόσο IgG4
  • Προκαλεί εκτεταμένη ίνωση του θυρεοειδούς και των γύρω ιστών
  • Μπορεί να μιμηθεί κακοήθεια στην απεικόνιση

Πόσο συχνή είναι η Hashimoto;

  • Εμφανίζεται περίπου στο 8% του γενικού πληθυσμού
  • Είναι 8–9 φορές συχνότερη στις γυναίκες
  • Συνδέεται με κληρονομικότητα
  • Η συχνότητά της αυξάνεται με την ηλικία

Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα διαταραχής της θυρεοειδικής λειτουργίας;

Υπερθυρεοειδισμός:

  • Ταχυκαρδία
  • Άγχος
  • Αϋπνία
  • Τρέμουλο (κυρίως στα χέρια)
  • Απώλεια βάρους
  • Διάρροιες

Υποθυρεοειδισμός:

  • Κόπωση
  • Καταθλιπτική διάθεση
  • Ξηροδερμία
  • Τριχόπτωση
  • Δυσκοιλιότητα
  • Αύξηση βάρους
  • Διαταραχές εμμήνου ρύσεως

Υπάρχει σχέση με ψυχικές διαταραχές;

Ναι, μεγάλη μετα-ανάλυση (JAMA Psychiatry, 2018) έδειξε ότι άτομα με AIT έχουν:

  • 3,3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για κατάθλιψη
  • 2,3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για αγχώδεις διαταραχές

Πώς γίνεται η διάγνωση;

  • Ανίχνευση αυτοαντισωμάτων στο αίμα:
    • anti-TPO: θετικό στο ~ 90% των περιπτώσεων
    • anti-Tg: λιγότερο συχνό
    • TSH–R αντισώματα: ειδικό για τη νόσο Graves
  • Έλεγχος θυρεοειδικών ορμονών: TSH, FT3, FT4
    (μπορεί να είναι φυσιολογικές στα αρχικά στάδια)

Υπάρχουν άλλες εξετάσεις που βοηθούν;

  • Υπέρηχος θυρεοειδούς: αναδεικνύει τη μορφολογία του αδένα
  • Σπινθηρογράφημα: σε ορισμένες και λίγες περιπτώσεις για τη διάκριση του υπερθυρεοειδισμού

Ποια είναι η θεραπεία;

  • Σε υποθυρεοειδισμό:
    ➤ Υποκατάσταση με θυροξίνη (T4)
  • Σε υπερθυρεοειδισμό (π.χ. Graves):
    ➤ Χορήγηση θυρεοστατικών φαρμάκων (π.χ. μεθιμαζόλη)

Χρειάζεται θεραπεία αν έχω μόνο θετικά αντισώματα χωρίς συμπτώματα ή διαταραχή των ορμονών;

Όχι.
Σε αυτή την περίπτωση συστήνεται μόνο παρακολούθηση, όχι φαρμακευτική αγωγή.

Με ποιες άλλες παθήσεις σχετίζεται η AIT;

Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα συχνά συνυπάρχει με άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, όπως:

  • Διαβήτης τύπου 1
  • Νόσος Addison
  • Κοιλιοκάκη
  • Λεύκη
  • Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (SLE)
  • Ινομυαλγία

Συμπέρασμα

Η Hashimoto και οι υπόλοιπες αυτοάνοσες θυρεοειδίτιδες

  • είναι συχνές και αντιμετωπίσιμες.
  • Μπορούν να επηρεάσουν τη σωματική και ψυχική υγεία
  • Η έγκαιρη διάγνωσηκαι η συστηματική παρακολούθηση είναι καθοριστικές
  • Η απλή παρουσία αντισωμάτωνδεν σημαίνει πάντα ασθένεια ούτε απαραίτητα ανάγκη για θεραπεία

Σχετικά Άρθρα